سد کرخه بزرگترین سد خاکی خاورمیانه علوم هفتم

سد کرخه بزرگترین سد خاکی خاورمیانه علوم هفتم را از سایت اسک 98 دریافت کنید.

سد کرخه

از جمله پروژه‌های مهمی که در کنار این طرح اجرا شده احداث تونل دشت عباس است. این تونل به منظور انتقال آب مورد نياز براي آبياري اراضي دشت‌عباس از درياچه سد كرخه، به صورت تحت فشار، به طول ۶۰۹۷ متر و قطر داخلي ۵/۵ متر احداث شده است.

منبع مطلب : oloomhaftom11.blogfa.com

سد کرخه، بزرگترین سد خاکی – رسی خاورمیانه

سد کرخه یکی از بزرگ‌ترین سدهای خاکی دنیا و بزرگ‌ترین سد خاکی ایران و خاورمیانه است که بر روی رودخانه کرخه در ۲۲ کیلومتری شمال غربی شهرستان اندیمشک در استان خوزستان ساخته شده‌است. کرخه با تاجی به طول ۳۰۳۰ متر و ارتفاع ۱۲۷ متر از لحاظ حجم بدنه بزرگترین سد تاریخ ایران است و با حجم مخزنی به میزان ۷ میلیارد و ۳۰۰ میلیون مترمکعب، بزرگترین دریاچه مصنوعی ایران را پدیدآورده است.عملیات اجرایی این سد در سال ۱۳۷۰ آغاز و در سال ۱۳۸۰ به پایان رسیده‌است. متوسط تولید انرژی سالیانه این نیروگاه روزمینی ۹۳۴ میلیون کیلووات ساعت است. نیروگاه این سد با ظرفیت ۴۰۰ مگاوات از زمان بهره‌برداری در سال ۱۳۸۱ تا پایان سال ۱۳۸۷ توانسته بیش از ۴۹۴۱ میلیون کیلووات ساعت برق تولید کند. از جمله پروژه‌های مهمی که در کنار این طرح اجرا شده احداث تونل دشت عباس است. این تونل به منظور انتقال آب مورد نیاز برای آبیاری اراضی دشت‌عباس از دریاچه سد کرخه، به صورت تحت فشار، به طول ۶۰۹۷ متر و قطر داخلی ۵/۵ متر احداث شده‌است.

اهداف پروژه کرخه

تاریخچه و سوابق

مطالعات طرح توسعه منابع آب و خاک حوضه آبریز رودخانه کرخه از سال ۱۳۳۵ توسط شرکت آمریکایی آغاز گردید. متعاقب آن شرکت‌های ایرانی و خارجی مطالعاتی در رابطه با سدسازی به شرح ذیل روی این رودخانه انجام داده‌اند:

اقتصاد طرح

طبق برآورد اولیه هزینه‌های اجرای پروژه بالغ بر ۴۹۰۰ میلیارد ریال بوده که از طریق منابع منابع عمومی، تسهیلات خارجی (فاینانس، وام و…)، سایر منابع (منابع داخلی، تسهیلات بانکی داخلی، اوراق مشارکت و…) تأمین گردیده است. نسبت فایده به هزینه (B/C) برابر ۱/۳ و نرخ بازگشت داخلی آن ۸/۱ درصد می‌باشد. منافع حاصل از تولید برق متعلق به این طرح طی برآورد اولیه، درآمد سالانه بالغ بر ۵۹۹ میلیارد ریال (بر حسب هر کیلووات ساعت ۶۴۲ ریال) بوده و درآمد حاصل از فروش برق از زمان بهره‌برداری تاکنون برابر ۲۴۰۱ میلیارد ریال می‌باشد. در بخش منافع حاصل از مهار سیلاب، این سد پس از آبگیری توانسته است بیش از ۴۰ سیلاب مخرب را مهار نماید.

ویژگی‌های طرح

رودخانه کرخه
موقعیت و مشخصات رودخانه کرخه
رودخانه کرخه از مناطق میانی و جنوب غربی رشته کوه‌های زاگرس در نواحی غرب و شمال غرب کشور سرچشمه گرفته و پس از طی مسافتی در حدود ۹۰۰ کیلومتر در امتداد شمال به جنوب، سرانجام در مرز مشترک ایران و عراق به مرداب هورالعظیم می‌رسد. رودخانه کرخه پس از رودخانه‌های کارون و دز سومین رودخانه بزرگ ایران از دیدگاه آبدهی محسوب می‌شود. حوزه آبریز رودخانه کرخه به وسعت حدود ۴۳ هزار کیلومتر مربع، بین ۴۶ درجه و ۵۷ دقیقه تا ۴۹ درجه و ۱۰ دقیقه طول شرقی و ۳۱ درجه و ۴۸ دقیقه تا ۳۴ درجه و ۵۸ دقیقه عرض شمالی واقع شده‌است و شامل استانهای همدان، کرمانشاه، کردستان، ایلام، لرستان و خوزستان می‌باشد.

سرشاخه‌های رودخانه کرخه
سرشاخه‌های اصلی تشکیل دهنده رودخانه کرخه، رودخانه‌های سیمره، کشکان، قره سو، گاماسیاب و چرداول هستند. یکی از مشخصه‌های طبیعی رودخانه کرخه احتمال وقوع سیلاب و خطرات ناشی از آن است. موقعیت سد مخزنی و نیروگاه برقآبی کرخه

موقعیت جغرافیایی سد و نیروگاه
سد مخزنی و نیروگاه برقآبی کرخه در فاصله۲۲ کیلومتری شمال غرب اندیمشک در استان خوزستان (در جنوب غربی ایران) احداث گردیده‌است. این پروژه عظیم در ۴۸ درجه و ۷/۸ دقیقه طول شرقی و نیز ۳۲ درجه و ۲۹/۶ دقیقه شمال در منطقه کرخه واقع شده‌است. رودخانه کرخه در بالادست محور سد ۹۰ درجه تغییر جهت داده و در نتیجه دریاچه سد در سمت راست محور سد واقع گردیده‌است.

تصاویر سد کرخه، بزرگترین سد خاکی – رسی خاورمیانه

منبع مطلب : deltora.ir

علوم تجربی - سد کرخه

سد کرخه

سد کرخه یکی از بزرگ‌ترین سدهای خاکی دنیا و بزرگ‌ترین سد خاکی ایران و خاورمیانه است که بر روی رودخانه کرخه در ۲۲ کیلومتری شمال غربی شهرستان اندیمشک در استان خوزستان ساخته شده‌است.

موقعيت و مشخصات رودخانه کرخه
رودخانه كرخه از مناطق مياني و جنوب غربي رشته كوههاي زاگرس در نواحي غرب و شمال غرب كشور سرچشمه گرفته و پس از طي مسافتي در حدود 900 كيلومتر در امتداد شمال به جنوب ، سرانجام در مرز مشترك ايران و عراق به مرداب هورالعظيم مي رسد. رودخانه كرخه پس از رودخانه هاي كارون و دز سومين رودخانه بزرگ ايران از نقطه نظر آبدهي محسوب مي شود. حوزه آبريز رودخانه كرخه به وسعت حدود 43 هزار كيلومتر مربع ، بين 46 درجه و 57 دقيقه تا 49 درجه و 10 دقيقه طول شرقي و 31 درجه و 48 دقيقه تا 34 درجه و 58 دقيقه عرض شمالي واقع شده است و شامل استانهاي همدان ، كرمانشاه ، كردستان ، ايلام ، لرستان و خوزستان مي باشد.

سرشاخه هاي اصلي تشكيل دهنده رودخانه كرخه ، رودخانه هاي سيمره، كشكان، قره سو، گاماسياب و چرداول هستند. يكي از مشخصه هاي طبيعي رودخانه كرخه احتمال وقوع سيلاب و خطرات ناشي از آن است.
موقعيت سد مخزنی و نيروگاه برقآبی کرخه
سد مخزنی و نيروگاه برقآبی کرخه در فاصله 24 کيلومتری شمال غرب انديمشک در استان خوزستان ( در جنوب غربی ايران ) احداث گرديده است. اين پروژه عظيم در 48 درجه و 7/8 دقيقه طول شرقی و نيز 32 درجه و 29/6 دقيقه شمال در منطقه کرخه واقع شده است. رودخانه کرخه در بالادست محور سد 90 درجه تغيير جهت داده و در نتيجه درياچه سد در سمت راست محور سد واقع گرديده است.

اهداف پروژه کرخه

    تأمين و تنظيم آب جهت آبياري 320 هزار هكتار از أراضى پايين دست ، دشتهاي پاي پل (اوان - ارايض - دوسالق و باغه) و همچنين دشتهاي حميديه ، قدس ، دشت آزادگان ، دشت عباس ، فكه و عين خوش واقع در شمال غربي و غرب استان خوزستان
    توليد انرژي برقابي به ميزان 934 گيگا وات ساعت در سال
    كنترل سيلهاي مخرب رودخانه و جلوگيري از خسارات ناشي از آن

 

زمین شناسی سد کرخه
سد مخزني كرخه در حاشيه جنوب غربي بخش چين خورده رشته كوههاي زاگرس قرار گرفته است. تپه و بلنديهاي منطقه از كنگلومراي سازند بختياري و رسوبات نرم سازند آغاجاري تشكيل شده است بخش عمده بالادست و ناحيه مخزن از سازند آغاجاري تشكيل يافته كه از تناوب لايه هاي ماسه سنگ و گل سنگ تشكيل شده است و به سمت بالا داراي لايه هاي ميكرو كنگلومرايي است. قسمت بالايي اين سازند را بخش لهبري تشكيل مي دهد كه تناوبي از ماسه سنگ و گل سنگ مي باشد و وضعيت مناسبي را براي ايجاد سفره هاي تحت فشار، پديد آورده است.
بخش پايين دست درياچه تا محور سد را كنگلومراي بختياري با سيمان ضعيف تشكيل مي دهد. كنگلومراي بختياري به دو واحد سنگي BK1 و BK2 تقسيم شده است كه توسط يك لايه گل سنگي از هم جدا شده اند. واحد BK1 بخش پايين سازند بختياري را تشكيل مي دهد و علاوه بر لايه هاي گل سنگي داراي عدسي هاي ماسه سنگي نيز ميباشد. واحد BK2 ، بخش بالايي سازند بختياري را بوجود مي آورد كه متشكل از كنگلومراي يك پارچه با عدسي هاي ماسه سنگي و گل سنگي است.

ناحيه مورد مطالعه در پلاتفرم عربي واقع است. ساختگاه سد و درياچه آن در قسمت شمال فروافتادگي دالپري قراردارد. شيب لايه ها 12-7 درجه در منتهي اليه درياچه و 4-3 درجه در نزديكي ساختگاه مي باشد. نظر باينكه شيب لايه بندي ها كم و نا پيوستگي ها نيز نادر مي باشند، زمين لغزه اي در حاشيه درياچه آتي مشاهده نشده است . ريزش در شيرواني هاي كنگلومرايي درياچه محتمل است ولي روند آن آهسته و مداوم پيش بيني شده و ايمني سازه هاي هيدروليكي را به مخاطره نخواهد انداخت.
مخزن سد (درياچه)

    حجم مخزن در ترازبهره برداري220 متر:8/5346ميليون مترمكعب (قبل از رسوبگذاري)
    حجم مخزن در حداقل تراز بهره برداري (تراز 160 متر) : 430 ميليون مترمكعب
    حجم مفيد مخزن : 81/3903 ميليون مترمكعب (بعد از رسوب گذاري)
    حجم غير مفيد مخزن : 1443 ميليون مترمكعب
    تراز آب در هنگام وقوع سيل حداكثر (P.M.F) : 7/230 متر
    مساحت درياچه در تراز بهره برداري 220 متر : 47/162 كيلومتر مربع
    طول درياچه در تراز بهره برداري 220 متر : حدود 60 كيلومتر

منبع مطلب : www.efa.ir

جواب کاربران در نظرات پایین سایت

مهدی : نمیدونم, کاش دوستان در نظرات جواب رو بفرستن.